Çin Halk Cumhuriyeti, Türkiye’nin ithalat politikalarına yönelik aldığı bazı kararların Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) kurallarını ihlal ettiğini öne sürerek Türkiye’yi şikayet etti. Şikayetin odağında Türkiye’nin Çin’den ithal edilen otomobillere ve şarj edilebilir hibrit araçlara getirdiği ek gümrük vergileri bulunuyor. Türkiye’nin haziran ayında başlattığı bu vergi uygulamaları, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri gerginleştirdi ve Çin’den sert tepki aldı.
Çin’in Tepkisi: Vergiler Korumacılık Eleştirileriyle Karşılandı
Türkiye, Haziran 2023’te Çin’den ithal edilen tüm otomobillere ek vergi uygulaması getirmişti. Eylül ayında bu kapsam, şarj edilebilir hibrit araçları da içine alacak şekilde genişletildi. Türkiye’de giderek artan satış rakamlarıyla öne çıkan Çinli otomobil üreticileri, bu vergilerin işlerini olumsuz etkilediğini belirtirken, Çin hükümeti de bu duruma resmen müdahil oldu. Çin Ticaret Bakanlığı, Türkiye’nin söz konusu vergi uygulamalarının “ayrımcı ve korumacı” olduğunu öne sürerek Dünya Ticaret Örgütü’ne başvurdu.
Çin Ticaret Bakanlığı sözcüsü yaptığı açıklamada, Türkiye’nin uyguladığı ek gümrük vergilerinin DTÖ kurallarına aykırı olduğunu iddia etti. Bakanlık, bu vergileri “tipik bir korumacı önlem” olarak nitelendirirken, Türkiye’nin DTÖ yükümlülüklerine uyması ve “hatalı” uygulamaları derhal düzeltmesi gerektiğini vurguladı. Çin, Türkiye’nin bu vergilerle uluslararası ticaret normlarına zarar verdiğini savunarak, Dünya Ticaret Örgütü’nün ticari anlaşmazlık çözüm mekanizmasını devreye soktu.
DTÖ Süreci Nasıl İşleyecek?
Dünya Ticaret Örgütü’nün uyuşmazlık çözüm mekanizması devreye girerek süreç başlatıldı. İlk aşamada tarafların “konsültasyon” adı verilen bir görüş alma sürecine girmesi bekleniyor. Bu süreçte, DTÖ, tarafların taleplerini ve savunmalarını dinleyecek, gerekli görüşmeleri gerçekleştirecek. Eğer bu aşamada bir çözüm bulunamazsa, DTÖ’nün anlaşmazlık çözüm paneli devreye girebilir ve daha resmi bir inceleme süreci başlayabilir. Bu süreçler genellikle uzun zaman alabilir ve nihai kararların verilmesi yılları bulabilir.
Türkiye’nin Otomobil Pazarındaki Değişimler ve Çin’in Tepkisi
Türkiye’nin uyguladığı bu ek vergilerin altında, yerel otomobil üretimini teşvik etme ve ithal araçların pazar payını sınırlama amacı yatıyor olabilir. Çin otomobilleri, Türkiye pazarında uygun fiyatlı ve yenilikçi özellikleriyle hızla popülerlik kazandı. Türkiye’deki otomobil satışlarında Çinli markaların önemli bir paya sahip olması, Türkiye’yi bu tür tedbirler almaya yönlendirmiş olabilir. Ancak Çin, bu adımların sadece haksız rekabete yol açtığını savunuyor.
Sonuç ve İlerleyen Süreç
Bu ticari gerilim, Türkiye ile Çin arasında daha geniş bir ekonomik anlaşmazlık yaratma potansiyeline sahip. Çin’in Türkiye’yi DTÖ’ye şikayet etmesi, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin uzun vadede nasıl şekilleneceği konusunda belirsizlik yaratıyor. DTÖ’nün vereceği kararlar, yalnızca bu spesifik davayı değil, küresel ticaret politikaları açısından da önem taşıyacak.
DTÖ süreci ilerledikçe, Çin ve Türkiye arasındaki görüşmelerin nasıl sonuçlanacağı ve tarafların bu süreci nasıl yöneteceği yakından takip edilecek.
