Türk halı sektörü, 2024 yılının ilk 9 ayında ihracatta büyük bir başarıya imza attı. Halı ihracatçıları, toplamda 429 milyon 566 bin metrekare halı ihraç ederek 2 milyar 86 milyon 182 bin dolar gelir elde etti. Bu rakam, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 6,7’lik bir artışa işaret ediyor. Sektörün ihracattaki bu güçlü performansı, hem geleneksel el halılarından hem de makine halılarından elde edilen gelirin artışıyla destekleniyor.
Makine Halıları İhracatın Lokomotifi
Türk halı sektörünün en büyük gelir kalemi, makine halılarından elde edildi. 1 milyar 628 milyon 408 bin dolarlık ihracat geliriyle makine halıları, toplam ihracatın büyük kısmını oluşturdu. Bu kategoriyi ise 382 milyon 620 bin dolarla tufte halıları (özel tasarım halılar) takip etti. Öte yandan, el halıları ihracatı 68 milyon 225 bin dolara ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 101,4 oranında büyük bir artış gösterdi. Kilim ihracatında ise yüzde 35’lik artışla 6 milyon 888 bin dolarlık bir gelir elde edildi.
El halılarının ihracatındaki bu dikkat çekici artış, hem geleneksel el sanatlarına olan küresel ilginin artışı hem de Türk el halılarının kalitesinin dünya pazarlarında daha fazla tanınmasıyla açıklanıyor. Kilimler de aynı şekilde, geleneksel desen ve tekniklerin modern tasarımlarla buluşturulması sayesinde uluslararası pazarlarda talep görüyor.
En Çok İhracat ABD’ye Yapıldı
Türkiye’nin halı ihracatında en büyük pazar, 586 milyon 386 bin dolarlık ihracatla Amerika Birleşik Devletleri oldu. ABD, Türk halılarının en büyük ithalatçısı olma konumunu korurken, ikinci sırada 222 milyon 31 bin dolarla Suudi Arabistan yer aldı. Üçüncü sırada ise 166 milyon 126 bin dolarlık ihracatla Irak, ardından 136 milyon 221 bin dolarlık ihracatla İngiltere geldi.
Bu dönemde ihracatın en çok artırıldığı ülke ise yüzde 96,3’lük bir artışla Japonya oldu. Japonya’yı yüzde 73,2’lik artışla Hollanda ve yüzde 63,2’lik artışla Irak takip etti. Japonya gibi uzak pazarlarda elde edilen bu başarı, sektörün pazar çeşitlendirme stratejilerinin ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.
GAİB, Halı İhracatında Lider
Türkiye’nin halı ihracatında en büyük pay, yüzde 67,9 ile Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri’ne (GAİB) ait. GAİB, yılın ilk 9 ayında 1 milyar 416 milyon 265 bin dolarlık ihracat gerçekleştirerek zirvedeki yerini korudu. Geçen yılın aynı dönemine göre GAİB’in ihracatı yüzde 8,3 oranında artış gösterdi.
GAİB Halı İhracatçıları Birliği Başkanı Zeynal Abidin Kaplan, sektörün 2024 yılında çeşitli zorluklarla karşı karşıya olduğunu ancak bu zorluklara rağmen ihracatçıların başarılı bir performans sergilediğini vurguladı. Kaplan, yaptığı açıklamada, “2024 yılı, birçok sektör gibi halı sektörü için de oldukça zorlu geçti. Ancak, sektörümüzün sahip olduğu gücü korumak ve daha da artırmak için çeşitli projeler hayata geçiriyoruz. Özellikle uzak pazarlara odaklandık. Malezya, Avustralya, Moritanya, Senegal, Hindistan ve Japonya gibi ülkelere yönelik düzenlediğimiz ticaret heyetleriyle ürünlerimizin tanıtımını yaparak bu pazarlardaki payımızı artırmaya çalışıyoruz,” dedi.
Savaşlar ve Zorluklar Karşısında Yeni Pazar Stratejileri
Zeynal Abidin Kaplan, Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşlar ile Orta Doğu’daki istikrarsızlıkların, bu bölgelere yapılan halı ihracatını olumsuz etkilediğini de belirtti. Ancak Kaplan, bu tür zorluklara karşılık olarak farklı pazarlarla bu olumsuz etkileri tolere etmeye çalıştıklarını ifade etti. Kaplan, yıl sonu ihracat hedeflerini yakalayacaklarına inandığını ve Gaziantep’in halı sektöründeki liderliğini koruması için çalışmalarını sürdürdüklerini sözlerine ekledi.
Hedef: Yeni Pazarlarda Büyümek
Türk halı sektörü, sahip olduğu güçlü altyapı ve uluslararası piyasalarda artan talep ile dikkat çekiyor. Sektör temsilcileri, geleneksel pazarların yanı sıra yeni ve uzak pazarlara yönelik stratejik adımlar atarak ihracatını daha da artırmayı hedefliyor. Zeynal Abidin Kaplan’ın da vurguladığı gibi, halı ihracatçılarının ana hedeflerinden biri, özellikle Asya ve Afrika pazarlarındaki büyümeyi sürdürmek.
Sonuç olarak, Türk halı sektörü, hem geleneksel hem de modern halı üretimiyle dünya pazarlarında dikkat çeken bir büyüme trendi gösteriyor. Sektör, sahip olduğu ihracat potansiyeliyle Türkiye’nin önemli gelir kaynaklarından biri olmayı sürdürüyor.
